مقاله‌هایی در باب نظریه‌های ترجمه، مطالعات ترجمه، سبک در ترجمه، انواع ترجمه، نقد ترجمه و نیز مقایسه دو ترجمه از یک متن از بخش های ثابت این مجله است
بیست سال پیش در بهار ۱۳۷۰ نخستین شماره فصلنامه علمی – فرهنگی «مترجم» در مشهد انتشار یافت و بهار امسال با انتشار شماره ۵۲ و ۵۳ (پاییز و زمستان ۱۳۹۰) وارد بیستمین سال فعالیت خود شد.
تازه‌ترین شماره "مترجم" که به یادبود زنده یاد کریم امامی اختصاص دارد، شامل مجموعه مقالاتی است درباره مسائل ترجمه در ایران، در ۳۲۰ صفحه و به بهای چهار هزار تومان. علی خزاعی‌فر، زبانشناس و استاد دانشگاه فردوسی، سردبیری "مترجم را به عهده دارد و مترجمان و صاحبنظرانی چون عبدالله کوثری، گلی امامی، علی صلح‌جو و علی خزاعی‌فر هیئت تحریریه آن را تشکیل می‌دهند.
دست اندرکاران این مجله دوشنبه هشتم خرداد ماه امسال ضمن رونمایی از آخرین شماره این مجله، جشن بیست سالگی آن را در دانشكده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار کردند.
همه چیز درباره ترجمه
مجله مترجم نشریهای تخصصی و مستقل در زمینه ترجمه است که بیست سال است بدون کمک‌های دولتی یا سرمایه بزرگ، و دور از تهران انتشار می‌یابد. این فصلنامه علمی - فرهنگی که در سال‌های آغارین کار خود «حدود ۹۰۰ مشترک» داشت، هنوز از داشتن یک دفتر محروم است.
در شرایطی که کمتر مجله تخصصی و مستقل تاب و توان ایستادگی در برابر شرایط انتشار مجله‌هایی از این دست را داشته و دیر یا زود به محاق تعطیلی می‌افتد، مجله مترجم توانسته است از پس بسیاری از مشکلات برآمده و در بیست سال گذشته از انتشار بازنماند.
فصلنامه مترجم که در ابتدا برای استفاده دانشجویان رشته ترجمه منتشر می‌شد و سبک و هدف آموزشی داشت، طی سال‌های گذشته توانسته ضمن بازتاب اخبار ترجمه، با گشودن باب بحث‌های نظری و عملی در ترجمه، خالی نشریهای معتبر درباره ترجمه را در ایران پر کند و دایره‌ای گسترده‌تر از دانشجویان رشته ترجمه را در بربگیرد.
علی عبداللهی، مترجم آلمانی به فارسی، گستردگی خوانندگان مترجم را ناشی از این می‌داند که «تمام اعضای تحریریه و گردانندگان‌اش یا خود استاد زبان هستند و وارد به چم و خم زبان و تئوری‌های ترجمه یا زبان‌شناسان و استادان ترجمه چون دکتر خزاعی‌فر یا مترجمانی چون عبدالله کوثری. من از زمانی که دانشجو بودم، مرتب این مجله را می‌خواندم و هنوز هم می‌خوانمش. در زمینه تئوری با آن که بیشتر مقاله‌ها و مثال‌ها در حوزه زبان انگلیسی بود و هم چنان هست، از آن بسیار آموختم.»
مقاله‌های متعدد منتشر شده در فصلنامه "ترجمه" در باب نظریه‌های ترجمه، مطالعات ترجمه، سبک در ترجمه، انواع ترجمه، نقد ترجمه و نیز مقایسه و ارایه دو ترجمه از یک متن نشان می‌دهد، این مجله امکانی است برای طرح آن دسته از بحث‌های تخصصی در باب ترجمه كه در کمتر نشریه دیگری مجال طرح می‌یابد.
تازه ترین شماره مجله مترجم به مسائل ترجمه و مرور کارنامه هنری کریم امامی پرداخته است
از این رو می‌توان گفت که مجله مترجم امکانی فراهم آورده برای ارتباط بین مترجمان حرفه‌ای، استادان ِ رشته‌های زبان و ترجمه و مخاطب‌ها. از جذابیت‌های دیگر مترجم گفت‌وگو با یک مترجم حرفه‌ای بود.
علیرضا اکبری معاون سردبیر در آخرین شماره مجله می‌نویسد:«نشریه مترجم در دو سال گذشته چهره محور بوده است.» به این معنا که «برای یک مترجم صاحب نام پرونده‌ای ایجاد می‌شد و در یک شماره به آثار ترجمه‌ای ایشان می‌پرداختیم.»
کامران فانی، لیلی گلستان، محمدعلی موحد، رضا رضایی، خشایار دیهیمی و احمد پوری از جمله مترجمانی هستند که مجله مترجم در دوسال گذشته، به گفت و گو با آنها و مرور آثار و سبک ترجمه‌شان پرداخته است.
خسرو ناقد، مترجم آلمانی به فارسی اعتقاد دارد: «در کنار انتشار گفت‌وگوها و مقاله‌ها و یادداشت‌هایی از مترجمان پیش‌کسوت، مطالبی نیز از مترجمان جوان و تازه‌کار منتشر می‌شود که تجربه‌های خود را با خوانندگان (با مترجمان دیگر) در میان گذاشته‌اند. افزون بر این، این مجله که در آغاز تقریباً تمام مطالب خود را در حوزه زبان انگلیسی عرضه می‌کرد، چندی است که حوزه فعالیت خود را گسترش داده و برای مثال مقاله‌هایی نیز از مترجمان زبان‌های آلمانی و فرانسوی نیز منتشر می‌کند.»
پیش از انتشار مجله «مترجم»، جهاد دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی «فصلنامه ترجمه» در سال ۱۳۶۵ را منتشر می‌کرد که انتشارش پس از پنج شماره متوقف شد. در حال حاضر به صورت پراکنده، نشریه های دیگری هم در این زمینه منتشر می شود که فصلنامه "مطالعات ترجمه" از آن جمله است.
یادنامه کریم امامی
آخرین شماره مترجم همراه است با یادنامه کریم امامی که از ابتدای آغاز به کار مجله مترجم از ارکان اصلی انتشار آن بود.
راه‌اندازی و اداره "کارگاه ترجمه" در مجله مترجم تنها یکی از تلاش‌های کریم امامی در انتشار مجله بود. در کتاب‌نامه کریم امامی نزدیک به چهل و پنج اثر به فارسی در حوزه ترجمه و تالیف و همکاری و ویراستاری و سه کتاب به زبان انگلیسی به چشم می‌خورد.
علی خزاعی‌فر سردبیر مجله در سرمقاله آخرین شماره این فصلنامه می‌نویسد: «به اصرار گلی امامی، کمترین مطالب (یک مقاله و یک مصاحبه و یک نقد) را در این شماره به خودِ مرحوم امامی اختصاص داده‌ایم.»
"این مجله که در آغاز تقریباً تمام مطالب خود را در حوزه زبان انگلیسی عرضه می‌کرد، چندی است که حوزه فعالیت خود را گسترش داده و برای مثال مقاله‌هایی نیز از مترجمان زبان‌های آلمانی و فرانسوی منتشر می‌کند"
در این یادنامه گفت‌وگوی منتشر نشده شاهرخ گلستان با کریم امامی و گلی امامی آمده است که در چهار بخش "زندگی و تحصیلات"، "ترجمه"، "ویرایش" و نیز "وضعیت نشر و کتاب" تنظیم شده است.
افت و خیزها، کاستی‌ها
فصلنامه مترجم در طول بیست سال انتشار خود فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. از مشکل‌های اصلی انتشار فصلنامه مترجم، اشکال های حروف چینی، غلط‌های چاپی، نداشتن وب سایت و انتشار کم و بیش نامنظم بوده است.
خسرو ناقد در این مورد بر این نظر است که «انتشار نامنظم و غیرحرفه‌ای مجله تا حدی قابل فهم هم هست؛ چون انتشار چنین نشریات تخصصی و مستقل از دولت، با امکانات مالی و مخاطبان محدود، آن هم در ایران، بسیار دشوار است و نمی‌توان انتظار داشت که مجله‌ای آن چنان که باید، در این حوزه منتشر شود.»
علی عبداللهی اعتقاد دارد:«مترجم که مجله‌ای دانشگاهی است، نقص‌هایی دارد که به گمانم برمی‌گردد به گردانندگان آن که به طور عمده زبان‌دانان انگلیسی و در موارد اندکی زبان‌دانان فرانسوی هستند. مثلا اعضای هیئت تحریریه کسانی در حوزه زبان آلمانی، ایتالیایی، روسی، عربی و زبان‌های دیگر ندارد. ولی این کاستی را می‌شود با همکاری مترجمان و زبان‌دانان این زبان‌ها در شهرهای دیگر و از راه دور از طریق اینترنت برطرف کرد.»
از دیگر مواردی که کمبود آن در این نشریه علمی – فرهنگی حس می‌شد، پرداختن به ترجمه متن‌های فلسفی، علمی، تاریخی و سینمایی بود اما آخرین شماره انتشار یافته مجله نشان می‌دهد، کمبودهایی این چنینی رفته رفته در حال برطرف شدن است.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
